Definitie en opvatting

Vaak wordt aan woorden, al dan niet opzettelijk, een andere gevoelswaarde gegeven dan hun betekenis. Dit bemoeilijkt het voeren van een inhoudelijke discussie, vandaar dat ik het woordenboek der Nederlandse taal (de dikke van Dale) erbij heb gehaald. Darwinisme (1) of evolutieleer (2) gaat over het geleidelijk ontstaan van biologische soorten die wij nu kennen. Materialisme (3a) is de leer dat de materie of de stof de enige begin- en eindoorzaak is van al wat bestaat. Creationisme (4) en darwinisme zijn twee verschillende theorien over het ontstaan van materie (5a), het stoffelijke, het lichamelijke. Geen van beide theorien verklaart de oorsprong van geestelijke (6). Het spiritualisme (7) is de tegenhanger van het materialisme. De meeste christelijke theologen (inclusief Darwin!), namen en nemen aan dat de mens zowel uit materie (lichaam) als uit geest (8a) bestaat op Bijbelse gronden. Dit is een vorm van dualisme (9a). Soms wordt het dualisme van uit een andermans mening gehaald, om aan te tonen dat de mening niet juist is, maar dit is feitelijk het verdraaien van andermans mening! Alle grote, en de meeste christelijke kerken, zijn geestverwanten (10) van Darwin's visie op het leven: de evolutieleer verklaart de materie (het ontstaan van plant- en diersoorten uit hun voorlopers), en is derhalve geen belemmering voor God om de menselijke geest te scheppen als een creatie (11a). Dus terwijl onze gedachten evolueren (12a) om de bijbel te lezen naar Zijn Geest (8c) begrijpen we meer van de materialisatie (13b) van het Woord. Jezus is Gods geesteskind (14) om iedere mens individueel te laten zien dat het materiele (15a) van tijdelijke aard is, maar dat het geestesleven (16) eeuwig kan zijn in Hem. Dit is in wezen spiritisme (17), ondanks dat God al Zijn Volgelingen opnieuw zal doen materialiseren (18). Dus wees vol van Zijn spirit (19) en geestkracht (20) en wees geen materialist (21), die alleen maar oog heeft voor het tijdelijke . . .

Enkele voorbeelden van definities betrokken op ons wereldbeeld:
Een evolutionistisch (22) wereldbeeld, gaat uit van geleidelijke veranderingen en trapsgewijze overgangen.
Een creationistisch (23) wereldbeeld, gaat uit van continue hernieuwde schepping van alle dingen.
Een materialistisch (24) wereldbeeld gelooft dat alleen het stoffelijke, het lichamelijke bestaat.
Een spiritueel (25) wereldbeeld gelooft dat alleen het geestelijke bestaat.

Uit het woordenboek

1  darwinisme - evolutieleer die het ontstaan van de soorten tracht te verklaren door natuurlijke selectie (ontwikkeld door Darwin). De kreet Survival of the fittest staat voor het (genetisch) overleven van de meest aangepaste of de meest passende individuen!

2  evolutieleer - leer van de stapsgewijze ontwikkeling van het leven in al zijn verscheidenheid => afstammingsleer.

3  materialisme (a) leer dat de materie of de stof de enige begin- en eindoorzaak is van al wat bestaat; (b) laag-bij-de-grondse gezindheid, oppervlakkige, aardse houding.

4  creationisme - stroming die het (bijbelse) scheppingsverhaal wetenschappelijk wil bewijzen <=> darwinisme.

5  materie (a) stof <=> geest; (b) grondstof; (c) zaak, kwestie => onderwerp, problematiek.

6  geestelijk (a) betr. hebbend op de geest => mentaal, psychisch; <=> lichamelijk; (b) betr. hebbend op godsdienst => godsdienstig, religieus, spiritueel; <=> wereldlijk.

7  spiritualisme (a) wijsgerige opvatting die de menselijke ziel voor een volstrekt onstoffelijk wezen verklaart; (b) wereldbeschouwing waarbij de stof slechts als een eigenaardige verschijning van de ziel of haar werkingen beschouwd wordt; (c) [rel.] opvatting die het christendom als louter een geestelijke kracht en werkelijkheid beschouwt en daarom afkerig is van zichtbare kerken.

8  geest (a) datgene in de mens wat denkt, voelt en wil <=> lichaam; (b) de scheppende, bezielende kracht die van iem. of iets uit gaat => spirit; (c) strekking, bedoeling; (d) onstoffelijk wezen of verschijning van een gestorvene; (e) iem. met een sterke, vooral intellectuele, persoonlijkheid.
9  dualisme (a) (in het algemeen) iedere leer of opvatting die twee niet tot elkaar herleidbare beginselen als uigangspunt heeft, bijv. lichaam en geest, stof en vorm, bewustzijn en zijn; goed em kwaad. (in bijzondere opvatting) innerlijk tegenstrijdige houding, tweeslachtigheid; (b) (muziek) leer dat elke toon de vertegenwoordiger kan zijn van twee drieklanken.

10  geestverwant - gelijkgezinde.

11  creatie (a) schepping; (b) vertolking van een rol door een toneelspeler; (c) modeontwerp.

12  evolueren (a) een ontwikkelingsproces doormaken (b) wendingen maken => zwenken.

13  materialisatie (a) (natuurkunde) proces waarbij energie wordt omgezet in materie; (b) verschijnsel waarbij iemands geest een stoffelijke gedaante aanneemt.

14  geesteskind - uitgevoerd plan, dat iem. bedacht heeft => geestesproduct.

15  materieel (bn.) (a) stoffelijk, lichamelijk <=> geestelijk; (b) feitelijk, werkelijk => concreet, tastbaar

16  geestesleven - geheel van de werkingen en uitingen van de geest.

17  spiritisme - geloof dat de mens na zijn dood als geest voortbestaat en in contact kan komen met zijn nabestaanden.

18  materialiseren - stoffelijke gedaante aannemen => belichamen, verstoffelijken.

19  spirit - geestelijke kracht => pit, fut.

20  geestkracht - energieke vastbeslotenheid.

21  materialist (a) aanhanger van het materialisme; (b) iem. die alleen waarde hecht aan stoffelijke goederen.

22  evolutie (a) geleidelijke ontwikkeling, verandering van de menselijke maatschappij <=> revolutie; (b) ontwikkeling van het leven op aarde; (c) draaiende beweging; (d) (mil.) zwenking van legereenheden.

23  creatie (a) schepping; (b) vertolking van een rol door een toneelspeler; (c) modeontwerp.

24  materialistisch (a) betr. hebbend op het materialisme; (b) gericht op geldgewin.

25  spiritualiteit (a) geestelijk bestaan; (b) geestelijke levenshouding.

Nut en wenselijkheid

De evolutieleer volgens Darwin over het ontstaan van de huidige dier- en plantensoorten uit oersoorten, maar vooral de meer spectaculaire varianten daarvan, zijn wijdverbreid in de samenleving. De minister van Onderwijs heeft enkele jaren geleden het advies van de beroepsvereninging voor biologen (NIBI) opgevolgd, en de evolutie-leer is een integraal onderdeel geworden van het vak biologie op HAVO en VWO. Biologie maakt momenteel deel uit van het verplichte vak algemene natuurwetenschappen, dus vrijwel elke jongere, christelijk of niet-christelijk, krijgt deze leer tijdens zijn of haar studie. Het is dus belangrijk voor jongeren om voldoende achtergrond over de evolutieleer te hebben in relatie tot de consequenties voor het geloof. Technologische ontwikkelingen in het vakgebied biologie, de biotechnologie is sterk in opmars. Nieuwe ontwikkelingen in de kloon-technieken, de diagnostische genetica (aantonen erfelijke afwijkiningen) en genetische manupilatie roepen tal van ethische vragen op, voor nu, maar vooral voor de toekomst. Voor een goede inschatting van dergelijke vragen moet kennis van de biologie en het christendom hand in hand gaan. Samen geeft die kennis een completer beeld van wat een mens is en welke aspecten daarvan beinvloed worden door nieuwe technieken. Dit completer beeld  kan richtlijnen geven over hoe te reageren op nieuwe technologien in verschillende stadia.

Zelf ben ik op twee manieren met het spanningsveld tussen de evolutieleer en het christendom in aanraking gekomen. Sinds 1990 verricht ik onderzoek op verschillende tereinen van de biologie (virussen, moleculaire biologie, kanker, immunologie), en ben ik als christen en wetenschapper met dit spanningsveld in aanraking gekomen. Anderzijds, geef ik les aan diergeneeskundigen in opleiding, en uit de klas komen soortgelijke vragen.

Een denk-variant is het koppelen evolutieleer aan materie-gerelateerd denken, het denken dat alles materie is. Volgens die theorie is is alles ontstaan uit de explosie van een oneindig grote puntmassa (de oerknal). Op de eerste plaats is dit niet de evolutie-leer volgens Darwin, zoals beschreven in het ontstaan der soorten. Op de tweede plaats is die "oneindig grote puntmassa" dan gecreeerd (immers volgens de evolutie-leer ontstaat niets uit niets). Op de derde plaats ontbreekt het bewijs voor vele principes in de oerknal-theorie, en staan diverse aspecten van deze theorie nog regelmatig ter discussie. Ten vierde zegt die oerknal-theorie niets over de mens als geest. De geest is niet materie afhankelijk dus een koppeling van menselijke geest aan materie is niet-mogelijk. Als vergelijking, een computer programma is ook niet afhankelijk van de materie. De floppie, CD-rom, DVD, harddisk, of zelfs het papier waar het is op afgedrukt, bepalen niet welk of wat voor een soort programma het is. Een tekstverwerkingsprogramma blijft tekstverwerkingsprogramma, een rekenprogramma, blijft een rekenprogramma.

De koppeling tussen evolutieleer en materie-denken gaat vaak gepaard met een tweede koppeling, die van de lichamelijke scheppingsleer en spiritueel denken. Evolutie-leer en lichamelijke scheppingsleer zijn tegenstrijdig op het gebied van de lichamelijke ontstaan der soorten; materie-denken is strijdig met de menselijke geest. Aangezien lichaam en geest verschillende eigenschappen van de mens zijn, kun je de ene theorie niet aan de andere koppelen. Sommige mensen doen dit wel, en dat leidt tot foute conclusies. Twee voorbeelden: sommige mensen constateren dat de mens geest is en dat evolutie niet bestaat; andere constateren dat evolutie bestaat en dat dus de mens geen geest kan zijn. De ene koppeling niet klopt, klopt de ndere ook niet. Dergelijke koppelingen belemmeren de weg naar de waarheid, zoals ik ook heb willen illustreren met mijn gedicht. En aangezien God de waarheid is, belemmeren dergelijke koppelingen de weg naar God! Gelukkig accepteert de officiele leer van de grote christelijke kerken, de evolutieleer. De belangrijkste grond hiervoor is de scheiding tussen lichaam en geest, die de bijbel maakt. Helaas zijn deze kerken veelal terughoudend in het propaganderen van hun leer, en dus de zwijgende meerderheid. De minderheid, sommige kleinere christelijke groeperingen, geven aanzienlijk meer ruchtbaarheid aan hun afwijkende standpunt, met name die groeperingen die veronderstellen dat de evolutieleer strijdig is met de Bijbel. Ze leggen daarmee de kiem voor de uitspraak: "ik geloof in evolutie en niet in God". Evolutie is geen geloof, het is een wetenschappelijke leer, die niet strijdig is met de persoonlijke relatie met God, zoals Darwin in zijn Origen of Species al schreef!

De mens is uniek als een geestelijke schepping van God. Zelfs als die mens lichamelijk gekloneerd zou zijn! Zelfs als die mens wat betreft erfelijk materiaal identiek aan een ander is. Zelfs als die mens de helft van een eeneiige tweeling is! Een theorie, leer of feit over het lichamelijke van de mens, is geen theorie, leer of feit over het geestelijke van de mens. God houdt van ieder mens, ieder mens is uniek en waardevol voor Hem.

Verkeerde uitleg van de evolutieleer, maar ook andere controversiele zaken kunnen het geloof in God bemoeilijkt. Als iets aan ons lichaam ons belemmert om te geloven, moeten we het afhakken {Mat.5:29-30}. Maar je kunt moeilijk je hoofd afhakken als je kennis je geloof bemoeilijkt. Daarbij komt, Jezus vraagt ons om van God te houden met heel ons hart en al ons verstand, en van onze naaste als ons zelf {Mk.12:33}. Daarom denk ik dat het een belangrijke Christelijke taak is om mogelijke bezwaren tegen het Geloof weg te nemen. Ik geloof dat dat een deel van de zendigsmissie is, en ik hoop daar een miniscuul steentje aan bij te kunnen dragen. Daarom bid ik tot God voor wijsheid. Daarom vraag ik een ieder die opmerkingen, commentaar of vragen heeft, om te reageren.